DỰ ÁN NGHIÊN CỨU VỀ KINH TẾ, VĂN HÓA, XÃ HỘI CỦA NGƯỜI BAHNAR TẠI MANG YANG, GIA LAI
Thư năm, 11/03/2010 15:03Trong thời gian từ 14/07/2009 đến 14/08/2009 Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam và Đông Nam Á (TTNCVN&ĐNA) đã tiến hành thực hiện dự án Nghiên cứu về kinh tế, văn hóa, xã hội của người Bahnar tại hai xã Lơ Pang và Kon Thụp, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai.
Huyện Mang Yang là nơi cư trú của nhiều dân tộc thiểu số, trong đó Bahnar và Jarai là hai dân tộc thiểu số sinh sống lâu đời chiếm tỉ lệ dân số cao nhất. Trong quá trình thực hiện chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển nông thôn ở Tây Nguyên vào những năm gần đây, một số chương trình như 135 và dự án 327, dự án ADB đã có những tác động tích cực đối với sự phát triển kinh tế của dân tộc thiểu số ở huyện Mang Yang. Tuy nhiên, nếu chỉ quan tâm đến sự phát triển kinh tế thuần túy, khó có thể tránh khỏi những yếu tố tiêu cực tác hại làm tổn thương nền văn hóa, xã hội truyền thống nơi đây. Nhất là xu hướng “Kinh hóa” trong sinh hoạt văn hóa xã hội như sinh hoạt gia đình, tổ chức đám cưới; sinh hoạt văn hóa vật chất như ăn, ở, mặc và văn hóa tinh thần như lễ nghi, lễ hội, nghệ thuật, âm nhạc của người Bahnar ở hai xã Lơ Pang và Kon Thup làm cho tốc độ biến đổi giá trị văn hóa truyền thống và bản sắc văn hóa tộc người ngày càng sâu sắc hơn. Vì vậy, việc nghiên cứu văn hóa truyền thống và sự biến đổi văn hóa hiện nay là việc làm mang tính thực tiễn cao nhằm cung cấp cơ sở khoa học để hoạch định dự án phát triển vùng nông thôn có dân tộc thiểu số sinh sống tốt hơn.
Để đáp ứng tình hình thực tế vừa nêu trên, Dự án nghiên cứu kinh tế, văn hóa, xã hội của người Bahnar ở hai xã Lơ Pang và Kon Thup ra đời. Nằm trong khuôn khổ Dự án Hợp tác Kỹ thuật Nâng cao Năng lực Phát triển Nông nghiệp và Nông thôn có sự tham gia của người dân nhằm xóa nghèo ở khu vực Tây Nguyên Việt Nam của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), dự án này được thực hiện với mục tiêu nhận dạng văn hóa và phương thức sinh sống của dân làng ở hai xã Lơ Pang và Kon Thup một cách sâu sắc hơn. Từ khía cạnh lịch sử, kinh tế, văn hóa, xã hội, thông qua sự hiểu biết, phân tích tình hình hiện tại để xác định các nhu cầu và tiềm năng phát triển của dân làng ở hai xã Lơ Pang và Kon Thup và xác lập cơ sở khoa học để phát triển kinh tế - xã hội bền vững ở địa bàn này.
Chương trình nghiên cứu có sự tham gia của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản – JICA (Cô Haraguchi Yuko), TTNCVN&ĐNA (T.S. Thành Phần, T.S. Trần Đình Lâm), ĐH Nông Lâm TP.HCM (T.S. Lê Vĩnh Hải Hà), ĐH Tây Nguyên (Th.S. Hwen Nie K’Dam), Trung tâm Nghiên cứu Văn hóa Chăm tại tỉnh Ninh Thuận (Th.S. Trương Văn Món), ĐH Tokyo – Nhật Bản (TS. Shine Toshihiko), ĐH Đà Lạt (Ông Lê Đình Bá). Dự án đã được nghiệm thu và được sự đánh giá cao của UBND, Sở VHTT tỉnh Gia Lai.