GIAO LƯU VỚI GS. MICHIKO YOSHII VÀ NHẠC SĨ TRẦN MẠNH TUẤN VỀ ÂM NHẠC TRỊNH CÔNG SƠN
Thứ ba, 17/09/2013 14:09Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam & Đông Nam Á cùng Khoa Văn hóa học vừa phối hợp mời GS. Michiko Yoshii và nhạc sĩ Trần Mạnh Tuấn đến giao lưu về âm nhạc Trịnh Công Sơn với Thầy Phó Hiệu trưởng ThS. Phan ThanhĐịnh cùng thầy cô giáo và học viên, sinh viên trường ĐH KHXH & NV, ĐHQG TP.HCM vào chiều 12/9.
Buổi giao lưu nhân chuyến thăm Việt Nam của GS. Michiko Yoshii, hiện làm việc tại Trung tâm Nghiên cứu và Giáo dục quốc tế thuộc Đại học Mie, Nhật Bản. Là người nước ngoài đầu tiên bảo vệ luận văn thạc sĩ ở Pháp về nhạc Trịnh Công Sơn, GS. Michiko đã có công lớn trong việc đưa âm nhạc Trịnh Công Sơn đến với công chúng Nhật Bản và công chúng nhiều quốc gia trên thế giới. Sự kiện này như là một sự đóng góp giao lưu đầy ý nghĩa trong dịp 40 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản.
Trong buổi giao lưu, GS. Michiko Yoshii và nhạc sĩ Trần Mạnh Tuấn đã chia sẻ về con đường đến với âm nhạc Trịnh Công Sơn, giá trị âm nhạc Trịnh Công Sơn và biểu diễn những bản nhạc GS. Michiko Yoshii và nhạc sĩ Trần Mạnh Tuấn tâm đắc. Những triết lý nhẹ nhàng, gần gũi mà sâu sắc trong thế giới nhạc Trịnh đã được tái hiện sinh động qua những hồi tưởng, những giai điệu tha thiết, lắng đọng.
GS. Michiko đã chia sẻ về những tác động của nhạc Trịnh đến đời sống tâm hồn, tình cảm của bà, về những cuộc hội ngộ với cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn trên chính đất nước Việt Nam. Nữ giáo sư bật mí, bà bén duyên với Việt Nam từ khi còn là cô sinh viên của một trường đại học tại Paris, Pháp từ năm 1984. Thân quen với nhóm Việt kiều tại Pháp qua những lần chơi bóng chuyền, giáo sư có dịp tiếp cận và bắt đầu say mê ngôn ngữ, văn hóa Việt. Và cũng chính tại thủ đô nước Pháp, một lần tình cờ được nhóm bạn Việt kiều dẫn đi thưởng thức ca nhạc Việt Nam, bà đã gặp gỡ, đồng điệu với dòng nhạc trữ tình của Trịnh Công Sơn bằng một mối giao cảm kỳ lạ. Sau một thời gian đắm chìm trong những giai điệu, ca từ sâu lắng, nhẹ nhàng của nhạc Trịnh, đến năm 1987, Michiko quyết định làm đề tài cao học về âm nhạc của người nhạc sĩ tài hoa đất Việt. Chính những rung cảm sâu sắc, tình yêu tha thiết với nhạc Trịnh đã giúp bà có cơ hội hạnh ngộ, gặp gỡ trực tiếp chính nhạc sĩ. Đề tài cao học viết bằng chính cảm xúc dâng trào, cùng với quá trình thu thập tài liệu, dày công nghiên cứu đã được đánh giá rất cao.
Lần đầu tiên đến Việt Nam là năm 1988 nhưng chỉ ở lại một thời gian ngắn. Đến năm 1993 bà mới bắt đầu chính thức sống, và làm việc lâu dài ở Việt Nam với vị trí là người đại diện cho một công ty Nhật tại TP.HCM. Thời điểm này, bà cũng đã gặp gỡ và kết hôn với người đàn ông Việt Nam từng đi du học tại Pháp. 12 năm định cư tại Việt Nam, GS. Michiko lưu giữ khá nhiều câu chuyện thú vị về Sài Gòn xưa và nay. Và ký ức về một thời gian khó của Việt Nam được bà thể hiện qua đề tài nghiên cứu “Diễm xưa – Cuộc sống thiếu điện ở Việt Nam những năm 1980”.
Trong dòng hồi tưởng của nữ giáo sư, những năm 1980, TP.HCM điện đóm thỉnh thoảng mới có, việc cắt điện xảy ra thường xuyên, không báo trước. Bất kỳ ngày nào, giờ nào cũng có thể bị mất điện, nhiều khi có điện lại ngay sau 5 phút, nhưng không hiếm khi mất điện đến 3 ngày. Giáo sư cũng cho biết, sau thảm họa sóng thần kinh hoàng dẫn đến sự cố tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima vào năm 2011, Nhật Bản đứng trước quyết định có duy trì hay không nhà máy điện hạt nhân, phân tích những ảnh hưởng của điện đối với đời sống. Và hai vấn đề ở hai thời điểm cách xa nhau của hai đất nước đã được GS. Michiko đặt trong mối liên tưởng với Trịnh Công Sơn. Câu hỏi được giáo sư đặt ra là liệu nhạc sĩ Trịnh Công Sơn sẽ viết những bài hát gì nếu ông còn sống và chứng kiến tình hình ở Fukushima - nơi 150.000 người đã phải sơ tán vì cuộc khủng hoảng hạt nhân.
Nhân sự kiện này, giáo sư cũng bày tỏ lời cảm ơn đến chính phủ Việt Nam đã hỗ trợ vé máy bay giá rẻ chỉ với 200 USD cho các gia đình có công dân Việt Nam trở về nước tránh sự cố Fukushima, trong đó có gia đình bà.
Nhắc về quá trình mở cửa hội nhập của Việt Nam, giáo sư cũng nhớ lại, đầu những năm 1990, cả thành phố chỉ có 4 khách sạn Hữu Nghị, Độc Lập, Cửu Long, Bến Thành là cho phép người nước ngoài cư trú. Sau hơn 20 năm gắn bó, bà bày tỏ niềm vui mừng trước sự thay đổi, hội nhập sâu sắc của TP HCM. Chính sách mở cửa rộng rãi để phát triển kinh tế, tạo điều kiện cho quá trình giao lưu, hợp tác phát triển toàn diện đã giúp những người nước ngoài như bà có thể gắn bó trọn vẹn với Việt Nam hơn.
Đây là buổi giao lưu, gặp gỡ thiện nguyện, hoàn toàn không có cát sê. Nhạc sĩ Trần Mạnh Tuấn mong muốn sẽ có nhiều buổi giao lưu hơn nữa để chia sẻ tình yêu âm nhạc với sinh viên nhà trường. Ông cũng chính là người đã nhiệt tình tham gia trao đổi về nghiên cứu vấn đề bản quyền của GS. Koji Domon hợp tác với Trung tâm nghiên cứu Việt Nam & Đông Nam Á trong năm trước. Nhạc sĩ từng chủ động phát hành những album, CD giá rẻ, giúp sinh viên có thể thưởng thức âm nhạc của ông. Những chia sẻ của nhạc sĩ Trần Mạnh Tuấn về triết lý đầy tính nhân văn trong nhạc Trịnh đã gây nhiều ấn tượng cho các giáo sư Nhật Bản. Tiếng kèn saxophone đầy ma thuật, xúc cảm lại một lần nữa hút hồn người nghe qua những tuyệt phẩm Hạ trắng, Diễm xưa, Cát bụi, Một cõi đi về…