VỊ THẾ CỘNG ĐỒNG ASEAN ĐANG DẦN ĐƯỢC CỦNG CỐ TẠI VIỆT NAM

Triệu Lê

Hầu hết nguồn nhân lực trẻ làm việc ở các khu vực lân cận thường chọn Singapore, Malaysia, Indonesia làm điểm đến và làm việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Nhiều người cũng theo học ngôn ngữ Đông Nam Á.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 09 năm 2017 – Anh Hà Nguyễn, 35 tuổi, là một kỹ sư IT và có kinh nghiệm làm việc hơn mười năm ở nhiều công ty lớn tại Việt Nam trước khi trở thành giám đốc vùng của một công ty du lịch Úc tại Bangkok, Thái Lan.

Trước đó, anh đã từng đi du lịch đến hầu hết các nước ở khối ASEAN và chính những trải nghiệm đó đã cho anh thấy được sự thu hút của thị trường ASEAN rộng lớn và thúc đẩy anh phải tìm công việc ở Bangkok. Bên cạnh việc làm ở công ty du lịch, anh Hà cũng tham gia mở dịch vụ trong lĩnh vực du lịch và lưu trú với tham vọng cạnh tranh với Agoda và Booking.com trong phân khúc thị trường ASEAN.

Anh Hà không phải là người duy nhất trong gia đình anh đam mê vươn ra thế giới. Minh Nguyễn, 38 tuổi, chị anh Hà, là một thạc sĩ tốt nghiệp ở Anh quốc. Ba năm trước chị Minh thành lập một công ty nhân sự ở Yangon, Myanmar. Chị tìm kiếm các chuyên gia nước ngoài và nhân viên địa phương để làm việc cho các công ty và ngành dịch vụ khách sạn ở Myanmar trong lúc dịch vụ nhân sự vẫn còn rất mới mẻ ở Myanmar. Từ thành công của chính mình, chị Minh càng có thêm cơ sở để củng cố niềm tin về cơ hội kinh doanh ở những thị trường mới như Myanmar. 

Tiến sĩ Trần Đình Lâm, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam và Đông Nam Á, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh, khuyến khích những nhân tài trẻ có năng lực chuyên môn và khả năng ngoại ngữ cân nhắc về các cơ hội mới, đầy hứa hẹn ở Đông Nam Á.

Tiến sĩ Trần Đình Lâm tin rằng thay vì xem tư tưởng làm việc ở nước ngoài là “chảy máu chất xám” và mất đi nguồn tài lực của nước nhà, Việt Nam nên phấn khởi nếu các tài năng trẻ tuổi đáp ứng được các vị trí cấp cao hoặc thành lập các doanh nghiệp ở Đông Nam Á. 

Ông cũng bổ sung thêm, thực chất, Việt Nam không nên tiếp tục tự hào về năng lực cạnh tranh của lực lượng nhân công kĩ năng yếu, giá rẻ. Ông Lâm cũng nhấn mạnh, hiện tại, Việt Nam cần đề ra chiến lược lâu dài cho nền giáo dục quốc gia để nâng cao năng lực chuyên môn nhằm giúp người lao động có thể sinh sống và làm việc ở bất kỳ đâu chứ không chỉ bó hẹp trong nước.

Theo dữ liệu từ Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam và Đông Nam Á, số lượng người đã và đang đăng ký theo học ngôn ngữ vùng Đông Nam Á như tiếng Thái. tiếng Indonesia, tiếng Khmer trong những năm gần đây lên đến hàng trăm người. Ngoài tiếng Anh, việc thông thạo một ngôn ngữ trong khu vực Đông Nam Á sẽ trở thành lợi thế cho những ai muốn vươn ra tầm khu vực. 

Hầu hết những người học ngoại ngữ đều trẻ tuổi, là sinh viên đại học hoặc là những thành viên của gia đình kinh doanh muốn mở công ty ở các nước như Thái Lan,Lào, Campuchia, Myanmar. Việc nhu cầu học tiếng Thái gia tăng đã dẫn tới việc thành lập hẳn một trung tâm dạy tiếng Thái một năm trước để đáp ứng nhu cầu đó. Trung tâm này hoàn toàn khác biệt với Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam và Đông Nam Á vốn đã có gần 20 năm kinh nghiệm trong nghiên cứu các vấn đề trong khu vực và dạy ngôn ngữ.   

Năm 2014, theo báo cáo của Tổ chức Lao động Quốc tế, Thoả thuận thừa nhận lẫn nhau về sự dịch chuyển tự do của lao động có tay nghề trong cộng đồng ASEAN sẽ khiến khoảng 1% lực lượng lao động Việt Nam có khả năng đi đến các khu vực lân cận để làm một số ngành nghề nhất định. Con số này khá thấp so với những nước khác trong khu vực và đã khiến những nhà chính sách cũng như các nhà quản lý giáo dục ở Việt Nam cảm thấy cần cảnh báo.    

Vẫn chưa có số liệu đầy đủ về số lượng lao động Việt Nam có tay nghề làm việc ở các nước Đông Nam, nhưng các chuyên gia nghiên cứu lao động địa phương cho rằng hầu hết nguồn nhân lực trẻ làm việc ở các khu vực lân cận thường chọn Singapore, Malaysia, Indonesia làm điểm đến và làm việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

Gần hai năm sau khi Cộng đồng kinh tế ASEAN được thành lập cuối năm 2015, ý tưởng dịch chuyển lao động tự do trong khối ASEAN và có cơ hội tiếp cận các công việc lương cao trong thị trường khu vực đã và đang thu hút nguồn nhân lực trẻ sẵn sàng làm việc xa nhà.

Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những rào cản đối với dịch chuyển lao động. Anh Hà Nguyễn cho biết quá trình xin visa dài hạn không hề đơn giản. Theo anh, hiện thời, Cộng đồng kinh tế ASEAN vẫn chưa làm được gì nhiều hơn ngoài việc thực hiện các chiến dịch truyền thông.  

Dù được nhiều người biết đến và nhìn thấy được tiềm năng nhưng sau gần 2 năm thành lập, Công đồng kinh tế ASEAN vẫn chưa có động thái gì đáng kể trong việc đơn giản hoá thủ tục cho lao động dịch chuyển. Anh Hà Nguyễn bày tỏ: “Đôi khi tôi cảm thấy có sự phân biệt đối xử ngầm với hộ chiếu do nước mình cấp.”

Về phần mình, Uyên Diệp, 22 tuổi, là thực tập sinh của một công ty IT ở Malaysia đã xác nhận rằng trong khi xin visa du lịch rất dễ, thì quá trình xin giấy phép lao động ở Kuala Lumpur vào tháng Mười lại khá phức tạp.

Anh Hà Nguyễn giải thích: “Quy trình cho phép người nước ngoài thành lập doanh nghiệp khá phức tạp và tốn thời gian.”Đối với các công ty có nguồn lực dồi dào thì đây không phải là vấn đề lớn, nhưng đối với các cá nhân ít vốn, thời gian là tiền bạc. Anh Hà bổ sung thêm: “Tôi phải tự trả lương cho nhân viên và tiền thuê văn phòng trong lúc chờ giấy phép kinh doanh. Hồ sơ xử lý càng lâu, tôi càng phải tốn nhiều tiền hơn mà lại không thể huy động vốn trong lúc chờ đợi.”

Ông Trần Đình Lâm cho rằng Cộng đồng kinh tế ASEAN chỉ vừa được thành lập và được xem như khung chung cho các nước ASEAN, vì vậy khác biệt về chính sách đầu tư và lao động giữa các nước là không thể tránh khỏi. Người Việt Nam cần phải tìm hiểu thêm thông tin về ASEAN và Cộng đồng kinh tế ASEAN thông qua các chương trình giáo dục quốc gia ở nhiều cấp độ và thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng để hiểu rõ hơn.

Tuy nhiên, dù cho có khó khăn, chính mắt xích liên kết giữa Cộng đồng ASEAN và Cộng đồng kinh tế ASEAN đã thu hút nhiều người trẻ tại Việt Nam mong muốn dấn thân vào môi trường mới.

Anh Hà Nguyễn, con trai một trong một gia đình truyền thống, vẫn mong muốn làm việc tại Bangkok hoặc Singapore trong một thời gian dài chưa xác định dù bố mẹ anh luôn khuyến khích anh trở về nhà, lập gia đình và ổn định cuộc sống. Anh nói: “Giờ tôi đã vượt qua các rào cản hành chính và tôi tin công việc của mình sẽ phát triển ở khu vực này.”

Nguồn: http://www.aseannews.net/vietnam-idea-asean-community-taking-root/

Bài mới hơn

Bài viết cùng chuyên mục