GS. Lê Anh Tuấn có 4 phần chia sẻ gồm: Tác động của biến đổi khí hậu lên ĐB sông Cửu Long (ĐBSCL), Nguồn nước thay đổi như thế nào, Suy thoái môi trường nghiêm trọng đến mức nào và Các giải pháp cho ba vấn đề trên.

ĐBSCL là nơi sinh sống của 18 triệu người, đóng góp 18% vào GPD quốc gia, 90% kim ngạch xuất khẩu gạo cả nước, 60% tổng xuất khẩu thuỷ sản quốc gia và 70% trong xuất khẩu hoa quả. 

Tuy nhiên, theo Báo cáo đánh giá năm 2007 của Uỷ ban liên chính phủ về Biến đổi khí hậu, cư dân ĐBSCL thuộc một trong ba vùng đồng bằng của thế giới chịu tác động nặng nề nhất trước biến đổi khí hậu. Trước những dự báo về sự tăng nhiệt độ, thời tiết nóng, những cơn mưa bất chợt và tần suất cao xảy ra thiên tai, thì vùng đồng bằng là nơi dễ bị lũ lụt và hạn hán hơn cả. GS. Lê Anh Tuấn nhận xét điều này sẽ gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân và năng suất nông nghiệp. 

Khu vực đã phải chịu dựng những hậu quả của biến đổi khí hậu trong vài năm qua như nước biển xâm nhập và sạt lở đất. Xâm nhập mặn ở vùng Mekong khá phức tạp, do hệ thống sông ngòi dày đặc đổ ra biển. Vào mùa mưa, độ mặn được đẩy ngược ra các khu vực biển lân cận nhờ vào nguồn nước ngọt dồi dào từ nước mưa và sông Mekong, nhưng vào mùa khô khi nguồn nước ngọt ở sông giảm, nước mặn xâm nhập sâu vào vùng đất liền, gây ảnh hưởng đến nông nghiệp, đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản.

GS. Lê Anh Tuấn cho biết suy thoái môi trường ở ĐBSCL là vấn đề đáng báo động, cần nhiều hơn sự quan tâm của cộng đồng và chính quyền. Hệ thống sông ngòi đã tồn tại hàng ngàn năm nay đang chết dần do những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và ô nhiễm. Mực nước ở nhiều tỉnh ĐBSCL bị ô nhiêm nghiêm trọng bởi tốc độ phát triển nhanh các dự án công nghiệp và đô thị hoá. Hiện tại, các kênh thoát nước trong thành phố cũng bị ô nhiễm trầm trọng do lượng nước thải chưa qua xử lý như các chất hữu cơ, vi trùng và hoá chất dùng trong sản xuất, nước thải từ khu công nghiệp, khu chế xuất thuỷ sản, thuốc trừ sâu và phân bón hoá học trong nông nghiệp, nước thải từ làng nghề và nhà dân. Hậu quả là nguồn nước tự nhiên, nhất là mặt nước và nước ngầm đang dần suy giảm, ảnh hưởng trực tiếp lên đời sống và sức khoẻ con người. 

Tại buổi hội thảo, GS. Lê Anh Tuấn đã nêu ra một số khó khăn gặp phải trong việc giải quyết các vấn đề trên. Sau đó, ông đã chia sẻ một vài giải pháp kết hợp giữa nông nghiệp và ngư nghiệp như hệ thống làm nông tích hợp gạo-cá, tự động hoá tiết kiệm hệ thống tưới tiêu, trồng rừng và bảo vệ rừng, sử dụng năng lượng thay thế thân thiện với môi trường và có chi phi thấp. 

Những thông tin chia sẻ của SG. Lê Anh Tuấn về những vấn đề và giải pháp đã thu hút việc thảo luận và trao đổi ý kiến của các giảng viên và sinh viên. 

Một nghiên cứu sinh Trung Quốc đặt câu hỏi liệu thuỷ điện có phải là nguồn năng lượng sạch hay không? 

GS. Lê Anh Tuấn khẳng định thuỷ điện không phải là năng lượng sách, dựa trên các tác động có hại cho môi trường tự nhiên, mặc dù đã có sự hiểu lầm trong nhiều năm qua. Ông nhấn mạnh thuỷ điện gây ra nhiều tác động đáng kể đến đời sống của con người và động vật như phát huỷ môi trường sống của nhiều loài sinh sống ở sông, gây ra trận lụt lớn và gián đoạn dòng chảy. 

Một sinh viên của khoa Xã hội học đặt câu hỏi chúng ta có nên luân phiên vụ lúa ở ĐBSCL. 

 

GS. Lê Anh Tuấn chia sẻ các kinh nghiệm về việc luân phiên vụ lúa

GS. Lê Anh Tuấn cũng có những thảo luận với TS. Trần Đình Lâm - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam và Đông Nam Á, Th.S Phạm Thị Thuỳ Trang - Phó Trưởng khoa Xã hội học. 

Cuộc thảo luận giữa GS. Lê Anh Tuấn, TS. Trần Đình Lâm và Th.S Phạm Thị Thuỳ Trang

TS. Trần Đình Lâm chia sẻ tại buổi hội thảo

Một giảng viên Khoa Xã hội học chia sẻ ý kiến về vấn đề thay đổi nguồn nước